КИМЭП Университетінің құрметті АТ-оқытушыларымен сұхбат топтамасын жалғастыра отырып, КИМЭП Университетінің Ақпараттық жүйелер кафедрасының доценті Энгин Мендимен кезекті мазмұнды әңгімені ұсынуға асықпыз. Энгин Менди Түркияның Кония қаласында дүниеге келген. Оның зерттеулерінің негізгі бағыттары кескіндер мен бейне деректерді өңдеу, медициналық информатика және мобильді қосымшаларды әзірлеу салаларында жатыр. Зор академиялық тәжірибеге ие бола отырып, оның сондай-ақ басылымдарының кең тізімі бар және ол осы салаға қатысты 30-дан астам баяндама жасаған. Энгин Менди 10-нан астам рецензияланған журнал мақалаларының, кітап тарауының және конференцияларға арналған көптеген баяндамалардың авторы болып табылады, бұл оның жоғарыда аталған салалардағы елеулі үлесі мен тәжірибесін көрсетеді.
ZHANARTU: Доктор Менди, өзіңіз, ғылыми қызметіңіз туралы айтып беріңізші.
– Мен Литтл-Роктағы Арканзас Университетінде (ЛРАУ) компьютерлік ғылымдар саласында PhD дәрежесін алдым, магистр екі дәрежесі бар: біреуі ЛРАУ-да қолданбалы ғылымдар саласында, екіншісі Мюнхен Техникалық Университетінде (Германия) есептеу ғылымдары саласында, сондай-ақ Анкарадағы (Түркия) Таяу Шығыс техникалық университетінде құрылыс инженериясы бойынша бакалавр дәрежесі бар.
ZHANARTU: BISB бағдарламасына қатысу кезінде ақпараттық технологиялар саласында қандай халықаралық тәжірибеңіз болды?
– Мен Мюнхен техникалық университетінде, Литтл-Роктағы Арканзас университетінде және Стамбул Мәдениет Университетінде ғылыми қызметкер; IABG mbH, Германиядағы Макс Планк атындағы Плазма физикасы институтында, ағайынды Райт атындағы АҚШ Әскери-Әуе институтында бағдарламалық жасақтама инженері және Түркиядағы Кония Сауда палатасы Университетінде оқытушы болып жұмыс істедім.
ZHANARTU: Қазіргі уақытта КИМЭП Университетінде қандай пәндерден сабақ бересіз?
– Қазіргі уақытта “Үлкен деректерді басқару”, “ЭЕМ оқыту”, “Адам-компьютер жүйесінің өзара әрекеттесуі” сияқты пәндерден, сондай-ақ Python, C, C++, Java және Android жүйелерінде әртүрлі бағдарламалау курстарынан сабақ беремін.
ZHANARTU: ВIS бағдарламасы бойынша білім алатын студенттеріңізді қандай тақырыптар көбірек қызықтырады және неліктен?
– ЭЕМ оқыту және үлкен деректерді өңдеу – BIS бағдарламасы бойынша білім алатын студенттердің қызығушылығын тудыратын негізгі тақырыптардың бірі. Осы бағыттарды зерттеу деректерден құнды ақпарат алу үшін қажетті білім алуға және дағдыларды дамытуға ықпал етеді, сонымен қатар бұл тақырыптар әртүрлі салаларда түрлендіру әлеуетіне ие. Біздің студенттеріміз тапсырмаларды автоматтандыру, деректерді талдау және шешім қабылдау процесін жақсарту үшін осындай технологияларды қалай қолдану керектігін түсінгісі келеді.
ZHANARTU: Сіздің курстарыңыз бойынша оқуды аяқтағаннан кейін студенттер қандай тәжірибелік дағдыларға ие болуы керек?
– Курсты аяқтағаннан кейін студенттер Python, Java, C++ сияқты жалпы бағдарламалау тілдерінде кодтар жаза білу, бағдарламалық жасақтама мен жүйелік сәулетті әзірлеу негіздерін түсіну дағдыларына ие болу керек. Сонымен қатар, олар деректерді тексеруге, тазартуға, талдауға және үлгілеуге, сондай-ақ мәліметтердегі үрдістер мен заңдылықтарға негізделген шешімдерді әзірлеуге қабілетті болуы керек. Студенттер әртүрлі қосымшалар мен құрылғылардың пайдаланушылары мен функционалдығы үшін ақпаратты ұсыну құралдарын құруды және бағалауды үйрене алады, сонымен қатар әртүрлі алгоритмдер мен машиналық оқыту кітапханалары арқылы деректер негізінде нақты әлем мәселелерін үлгілеу және шешу үшін математикалық және статистикалық әдістерді қолдана алады. Студенттер үйренуі тиіс тағы бір дағды — шешім қабылдау дағдысы. Олар ақпараттық жүйелерге қатысты күрделі көп компонентті тапсырмаларды шешу үшін логикалық және сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын қолдана алады.
ZHANARTU: Осы оқу жылының басталуының ең маңызды сәттері туралы айтып беріңізші.
– КИМЭП Университетінде көптеген ауқымды жоспарлар бар, олардың ішінде: жасанды зият, бағдарламалық инженерия, блокчейн технологиясы, киберқауіпсіздік және т.б. сияқты әртүрлі салалардағы соңғы үрдістер мен жетістіктерге негізделген жаңа бағдарламалар мен курстар әзірлеу. Осылайша, біз біраз уақыттан кейін егжей-тегжейлі айтып бере алатын қызықты өзгерістер жоспарланып отыр.
ZHANARTU: Сіздің ойыңызша, жақын болашақта BIS бағдарламасының болашағы қандай болмақ?
– Үлкен ықтималдықпен BIS бағдарламасына сұраныс арта береді. Өйткені ұйымдар деректерге негізделген шешімдер қабылдауға көбірек сүйенеді, тиімді ақпараттық жүйелерді жобалауға, енгізуге және басқаруға қабілетті мамандарға сұраныс артады. BIS бағдарламасының түлектері көптеген бизнес мәселелерін шешу және әртүрлі мүмкіндіктерді пайдалану үшін жасанды зият пен онымен байланысты технологияларды қолдану дағдыларына және білімге ие болуы керек. Мысалы, BIS бағдарламасы бойынша оқуды аяқтағандар табиғи тілді өңдеумен, бейне ақпаратты автоматты түрде талдаумен, ЭЕМ оқытумен және деректерге негізделген қорытындылар, болжамдар, ұсыныстар мен әрекеттер жасау үшін терең зерттеу технологияларымен жұмыс істей алады.
ZHANARTU: Доктор Энгин Менди, уақыт бөлгеніңіз үшін шын жүректен алғыс білдіреміз! Сізге алдағы оқу жылында сәттілік пен жақсылық тілейміз!